İLÇENİN TARİHÇESİ

 

Tarih Öncesi:  Kentin kuruluşu tarih öncesi devirlere dayanmaktadır. Karaağaç mıntıkasında Telli Köy adını taşıyan höyükte Mc.Evan`ın bulduğu bazı çanak çömlek parçaları buranın antik çağ öncesi yerleşime açıldığını göstermektedir. MÖ. 2000`li yıllarda burada Hititler`e bağlı Kadu Beyliği`nin kurulduğu bilinmektedir. ( Kadu, Hitit`çe de körfez anlamına gelmektedir.) MÖ. 1200`lü yıllardan önce Fenikeli`ler burada "Myriaydus" adıyla bir koloni kurdular. Burası M.0. 1200`den sonra merkezi Reyhanlı (Kuruluo) olan geç devir Hattini krallığına bağlandı. MÖ. 7. yüzyılda Türk asıllı bir millet olan Hurriler`in eline geçen İskenderun ve çevresi MÖ. 6. yüzyılda Perslerin eline geçmiştir. İskenderun gerçek anlamıyla MÖ. 333 yılında, Asya seferine çıkmış olan Büyük İskender tarafından kurulmuştur. O zamanlar asıl adı "Alexandreia" idi.

 

Roma ve Sonrası: Roma hâkimiyeti başladıktan sonra, İranlıların istilasına uğrayan kalesi tahrip edilip, yeniden inşa edilen şehrin adı Peutinger tabularında bu bölgede cüzzam hastalığı yayılmış olduğu söylentileriyle Alexandreia Scabiasa olarak gösterilmektedir. Nihayet yine düzeltme amacıyla 4. yüzyıldan itibaren "Küçük İskenderiye" de denilmiştir. Kalesi muhtemelen Abbasi halifesi tarafından yeniden inşa ettirildi. İslam kaynaklarında ismi İskenderiye, İskenderun`a olarak geçen şehir Doğu Roma İslam rekabeti sırasında defalarca el değiştirmiş Büyük Selçuklu Devletine sonra Eyyubiler`e geçmiş, Birinci Haçlı seferi sırasında Tancrede tarafından zapt edilmiştir (1097). Antakya Dukalığının Mısır Memlük Devleti tarafından ortadan kaldırılması üzerine 14 ve 15. yüzyılda bu bölge Memlükler`in Halep valileri ve bazen de Dulkadirliler emirliliğinin nüfuz sahasında kalmıştır.

 

Osmanlı Dönemi: Osmanlı yönetiminde seçkin bir hayat sürdüren İskenderun ve çevresi 1607 yılında Sadrazam Kuyucu Murat Paşa ile Celali Canbolatoğlu arasında Oruç ovasında meydana gelen savaş dolayısıyla hareketli olaylara şahit olmuştur. 17. yüzyılın başlarında ise Halep valisi Nasuh Paşa, bu günkü varyant yolu güzün deresi kanalının kesiştiği noktada hala bazı duvar kalıntılarının görüldüğü kalenin inşaatını başlatmıştır. Aynı zamanda, İskenderun, Osmanlı İmparatorluğu zamanında ticari ve stratejik özelliğini giderek arttıran bir yoğunlukla sürdürdü. Özellikle Doğu Akdeniz ticaretinde önemli bir liman vazifesi gören şehir, Orta Doğu ile olan ithalat ve ihracatta yerini almıştır. Bu liman özellikle 19. yüzyıldan itibaren Avrupalı sömürgeci devletlerin ilgi odağı haline gelmiş, Orta Doğuda yerleşme planlarında önemli bir yer tutarak rekabet unsuru haline gelmiştir. 1832 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşanın kumandasındaki Mısır ordusu, Ağa Hüseyin Paşa komutasında ki Osmanlı ordusunu Belen geçidinde ağır bir yenilgiye uğratınca İskenderun kısa bir süre için Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşanın yönetimine girmiştir. 1839`da Tanzimat ile birlikte yapılan idari düzenlemeyle İskenderun, Payas ve Belen ile birlikte Adana eyaletine bağlanmıştır. 1872 depremi İskenderun`da çok hasara neden oldu. 1881 yılında Maliye Müfettişi Mesut Bey İskenderun hakkında detaylı bir bayındırlık raporu hazırlayarak maliye nezaretine sunmuştur. Bu rapor üzerine demir yolunun İskenderun`a bağlanması kararlaştırılmış, liman genişletilmiş ve İskenderun Halep şosesinin yapımı hazırlanmıştır.19. Yüzyılın sonlarında Osmanlı topraklarında ilk petrol İskenderun´un Çengen köyünde bulunmuş, bölgede sondajlarda bazı sonuçlar alınmışsa da açılan kuyulardan verim sağlanamamış çalışmalar durdurulmuştur. 1912 yılında Bağdat demiryolunun tali bir hattı olarak Toprakkale-İskenderun demiryolu işletmeye açılmış ve şehrin Anadolu ile olan ulaşımı yoğunluk kazanmıştır. Bu tarihlerde İskenderun 4 mahalleden oluşan ,1 nahiyesi 24 köyü olan birinci sınıf kazadır.

Fransız İşgali: Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanması üzerine 12 Kasım 1918 günü İskenderun Fransız askerleri tarafından işgal edilmiştir. İşgalin hemen ardından oluşturulan Türk çeteleri ile Fransızlar ve onların desteklediği Ermeni milisler arasında kanlı çarpışmalar meydana gelmiştir. 21 Ekim 1921 de Fransa ile imzalanan Ankara anlaşması doğrultusunda Hatay`da İskenderun Sancak İdaresi kurulmuştur.

 

Hatay Devleti: Fransa`nın Suriye`ye bağımsızlık tanıması için yapılan çalışmalar üzerine Türk Hükümetinin müdahalesi ile bağımsız Hatay devleti kurulmuş aynı gün Hatay meclisi yasama çalışmalarına başlamıştır. Anavatana İlhak: Nihayet bir yıl sonra bu meclis Hatay`ın Anavatana katılması kararını alınca İskenderun, Türkiye sınırlarına dâhil olmuştur. 5 Temmuz 1938 Günü Türk Ordusu İskenderun`a girmiştir.

COĞRAFİ YAPISI

 

İskenderun 35-55 kuzey enlemi ile 36-09 doğu boylamı mevkiindedir. İskenderun Körfezinin doğusunda Amanos dağları yükselmekte olup,  İskenderun bu dağların eteğinde 5 km. yalı ovasında kurulmuştur. Kent Halep - Belen yolu bitiminde yer almaktadır. Aynı zamanda şiddetli lodos rüzgârlarından batıda meydana gelen bir burunla korunmaktadır. Körfezin güneyinde 6840 hektar genişliğindeki Arsuz Ovası ile körfezin doğusunda 34920 hektar yer  kaplayan ve 30 km uzunluğunda   olan İskenderun  ovası ile noktalanmaktadır.

İskenderun’da yaz ve kışın sürekli olarak akan önemli bir akarsu yoktur. Kaynaklarından  Zıffın pınarı, Kutu pınarı, Ali baba ve Taoluk  pınarları   bulunur. Yeraltı suları da içme suyu olarak kullanılmaktadır. İskenderun ovasında Akçay bataklığı takriben 1 km2 alana yayılmış olup, kotu: 0 metre civarındadır. Frenk bataklığı ise takriben 1 km.lik sahada da kotu 0,30 metredir İskenderun’da tamamen Akdeniz iklimi hüküm sürer. Yazın yüksek sıcaklık 40, en düşük sıcaklık ise 19 derece olmaktadır. Yılın 6-7 ayı yazdır. Kışlar ılık geçtiğinden ısının sıfırın altına düştüğü görülmemiştir. Yıllık yağış ortalaması 877 mm. bulurken, yıllık ortalama nem miktarı 70 dolayındadır. Kentte kış ve ilkbahar aylarında güney doğu’dan zaman zaman hızı 140 km. bulan ve mahallen "Yarık kaya " adı verilen kısa süreli rüzgârlar estiğinde kentte hayat kısmen durur. 

 

NÜFUS ve İDARİ YAPISI

 İlçe Merkezi

İskenderun İlçesi Merkez Nüfus 28 Mahalle Toplamı 177.294 dir

EKONOMİK VE SOSYAL DURUM

 

İskenderun’un ekonomisi üç ana başlıkta toplanır.

 

a)-Tarım: Kırsal kesimin tamamı tarımla ilgilidir. Tarım arazisi 224.991 dekar olup, bunun 81.670 dekar tarla arazisi(1+2.ürün), 8.487 da’rı, meyvelik ve süs bitkileri arazisi, 24.000 da’rı zeytinlik, 86.291 da’rı, sebze arazisi(1+2. ürün), 360 da’rı bağ arazisi, 24.013 da’rı narenciye arazisi,170 da’rı ise örtü altı arazisidir.

 

İlçemizin toplam arazisi 745.925 dekardır.

 

Tarım Arazisi     224.991 dekar

Orman Arazisi  338.479 dekar

Diğer Araziler    182.455 dekardır

İlçemizde yetiştirilen başlıca ürünler buğday, pamuk, zeytin, turunçgiller, sebze ve meyve çeşitleridir.

 

b)-Ticaret ve Sanayi :Ticaret ve sanayi odasına kayıtlı 1224 gerçek kişi, 2461 tüzel kişi olmak üzere 3685 faal üye bulunmaktadır.

 

 

 

İSKENDERUN TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

 

İskenderun Teknik Üniversitesi, 23 Nisan 2015 tarihinde kurulmuştur. Bünyesinde şu an için; 8 Fakülte, 3 Yüksekokul, 1 Devlet Konservatuvarı (Mustafa Yazıcı Devlet Konservatuvarı), 7 Enstitü, 5 Meslek Yüksekokulu bulunmakta olup, bu birimlerde toplam 13.686 öğrenci eğitim-öğretime devam etmektedir. Daha detaylı bilgiye: www. iste.edu.tr adresinden ulaşılabilir

 

FAKÜLTE VE YÜKSEKOKULLAR

 

Su Ürünleri Fakültesi

1992 yılında kurulmuş olan Fakülte ilk öğrencilerini 1995 yılında almıştır.2006 yılına kadar Antakya Tayfur Sökmen kampüsünde faaliyet gösteren Mustafa Kemal Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 2007 yılı içinde İskenderun’da sağlanan yeni binasına taşınmıştır.

 

Mühendislik Fakültesi

Fakültemiz 11.07.1992 tarih ve 3837 sayılı kanunla Mustafa Kemal Üniversitesine bağlı olarak 1992 yılında kurulmuştur. Kuruluşunda fakültemize bağlı olan bölümler: 

Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Makine Mühendisliği Bölümü

1994-1995 Eğitim-Öğretim yılında Makine ve İnşaat Mühendisliği Bölümleri öğrenci alarak Eğitim-Öğretim faaliyetine başlamıştır. Fakültemiz, 1998 yılında ilk mezunlarını vermiştir. 

 

İskenderun Meslek Yüksekokulu

 

İskenderun Meslek Yüksekokulu 1976 yılında Çukurova Üniversitesi’ne bağlı bir birim olarak öğretim hayatına başlamıştır. 1983 yılında Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bir (Yüksekokul tarafından Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokuluna eğitim amacı ile devredilen) binada eğitimine devam etmiştir.

Toplam Öğrenci Sayımız: 2941

Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu

 

1992 yılında kurulmuştur. Turizm ve Otel İşletmeciliği (I.-II. Öğretim), Seyahat İşletmeciliği (I.-II. Öğretim), Turizm Animasyonu bölümleri bulunmaktadır. Toplam öğrenci sayısı 772’ dir.

İSKENDERUN SİVİL HAVACILIK YÜKSEKOKULU

 

1995 yılında kurulmuştur. 2008-2009 Eğitim-Öğretim Yılında Eğitim-Öğretime Başlamıştır.

Öğrenci Sayısı 37’ dir.

 

Mustafa Yazıcı Devlet Konservatuarı

 

2007 yılında kurulmuştur.

 

 

KÜLTÜR

 

İskenderun; sahip olduğu tarihi, turistik kültürel ve doğal güzellikleriyle yerli-yabancı herkesin dikkatini çeken bir ilçemizdir.

Doğal ve kültürel zenginlikleri yanında yayla ve denizin yan yana olması, her türlü sebze ve meyvenin yetişmesi yöre insanının hayat tarzı üzerinde özellikle mutfağa yansıyan zenginlikte kendini göstermiştir.

Bölgemizde mahalli özellikler çağdaş değerlerle sürekli etkileşim içinde olmuş, Nişan-düğün gibi törenlerde günlük hayatımızı renklendirmiştir.1970-1975 döneminde kentimizin göç alması, aynı yıllarda Orta Doğu Savaşları nedeniyle İskenderun’da kentleşme çok yüksek boyutlarda olmuştur. Bu durum kentimizin kültürel özelliklerini etkilemiştir.

 

 

SAĞLIK DURUMU

 

İlçemizde 26 adet sağlık ocağı, 6’sı kamuya ait olmak üzere toplam 12 adet sağlık evi, 1 adet AÇSAP, 1 Verem Savaş Dispanseri, 1 Halk Sağlığı Laboratuarı, 508 yataklı Devlet Hastanesi,  1 adet Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, 100 yataklı Askeri Hastane hizmet vermektedir.

 

Özel Sağlık Kuruluşları:

59 yataklı Özel İskenderun Gelişim Hastanesi, 29 yataklı Özel Palmiye Kadın Hastalıkları ve Doğum Hastanesi, 5 yataklı Akademi Tıp Merkezi, Renin Tıp Merkezi, 11 yataklı Deniz Tıp Merkezi, 3 yataklı Hayat Çocuk Sağlığı Dal Merkezi, 2 yataklı Kalp Merkezi bulunmaktadır.